سيد محمد برازنده- در دوره پرمخاطره اقتصاد امروز، صنعت هتلداري آميخته با گردشگري و مسافرت با يک مساله و پرسش اصلي روبه‌رو است. در اين دوره و با روي کار آمدن فناوري‌هاي گوناگون در عرصه‌هاي مختلف، جا و فرصت براي نيروي کار سنتي که همان انسان‌ها بوده اند کاسته شده است. از مزاياي بارز فناوري در صنايع گردشگري جايگزيني با نيروي کار انساني گران‌قيمت است که علاوه بر گاهش هزينه‌هاي موجود، مسائل مرتبط با خدمات رساني به مشتريان را نيز برطرف مي‌کند. با اين وجود هنوز هم احتمال آنکه استفاده از فناوري به کسب نتايج ناخواسته‌اي بيانجامد بسيار زياد است.
بنابراين چگونه مي‌توان ميان فناوري و خدمات فردي تفاوت قايل شد و آنها را از يکديگر تفکيک کرد؟ آنچه امروز به وضوح و روشني قابل مشاهده و فهم است آن است که فناوري نقش بي‌بديل و بسيار مهمي را در صنعت گردشگري و مسافرت ايفا مي‌کند. بسياري امروزه، بخش عظيمي از فعاليت‌هاي خود را با استفاده از فناوري‌هاي موجود انجام مي‌دهند. کارهايي همچون رزرو اينترنتي بليت هواپيما، تجارت به وسيله شبکه‌هاي مخابراتي و بسياري از کارهاي ديگر که به مراتب در وقت و هزينه آنها صرفه جويي به وجود مي‌آورد. چنين پيشرفت‌هايي در حوزه فناوري، منجر به آن شده است تا موسسات و سازمان‌هاي ذي‌ربط در بخش نيروي انساني صرفه جويي کرده و در همان زمان فرصت و تواني را براي مشتريان به وجود آورند تا خواسته‌ها و تصميمات خود را عملي کنند.
در طرف ديگر اين معادله، مسافران به مراتب بيشتر از قبل از فناوري استفاده کرده و اغلب صنعت گردشگري مزايايي نيز از اين تمايلات و خواسته‌ها برده و همواره در دسترس مشتريان خود قرار داشته است. بسياري از افراد امروزه، مشکلات فراواني با فناوري‌هاي موجود همچون اينترنت يا تلفن‌هاي رايانه‌اي همراه دارند. دنياي امروز، دنياي ورود به بازار الکترونيکي است جايي که يک سيستم رايانه‌اي معمولا با شکل پيشرفته‌اي از ويروس‌ها و يا مزاحماني به نام «اسپم» روبه‌رو است.
هتل‌ها نيز از اين رقابت عقب نمانده اند. درحال حاضر بسياري از هتل‌ها خدمات اينترنتي رايگان ارائه مي‌دهند و در اين بين آن دسته از هتل‌هايي که اعتبار و به نوعي «ستاره» بيشتري دارند علاوه بر اينترنت رايگان، ظرفيت‌هاي اضافي براي تماس‌هاي داخلي، دسترسي به اينترنت و همچنين دستگاه‌هاي فکس رايگان براي ارسال يا دريافت در اختيار مشتريان خود قرار مي‌دهند. اين خدمات اضافي همراه با خدمات رساني انفرادي کمتر اين فرضيه را به وجود مي‌آورد که در دنياي امروز فناوري به يک خيابان يکطرفه تبديل شده است. فناوري به وجود آمده تا خدمات رساني شخصي را کم کرده و در عين حال درآمدي اضافي براي هتل‌ها،خطوط هوايي و بخش‌هاي حمل و نقل به وجود آورد.
اما به رغم تمام اين سوء استفاده‌ها، صنايع گردشگري و مسافرتي وابستگي فراواني به فناوري داشته و به نوعي مي‌توان گفت، وجود حوزه‌هاي مختلف اين بخش، جنبه‌هاي مختلف زندگي را آسان‌تر کرده است.
به عنوان مثال بديهي است که در دنياي امروز، تلفن‌ها به جزيي جدا ناپذير از زندگي انسان‌ها تبديل شده اند اما اگر برچسب فناوري را در پس ابزار آن پنهان کنيم مي‌بينيم ضرر اين گوشي‌ها هنگامي که فردي با صدايي بسيار بلند با آن صحبت مي‌کند به مراتب بيشتر از سود، امنيت و حفاظتي است که يک گوشي همراه با آنها تعريف شده است.
از سوي ديگر، رشد فناوري موجب شده است تا تروريسم جهاني خطرات و حملات گسترده‌اي به صنعت گردشگري داشته باشد. تلفن‌ها قادر به نجات يک زندگي يا خنثي کردن يک بمب نيستند؛ سيستم‌هاي تهويه هواي مطبوع حضور در منطقه‌اي با آب و هواي گرم و مرطوب را تحمل‌پذير مي‌کنند اما به همان اندازه آلودگي به فضا منتقل کرده و بيماري به وجود مي‌آورند. زوال عصر يارانه اين فرصت را در اختيار ما قرار مي‌دهد تا پيش‌بيني دقيقي از جهان پيرامون خود داشته باشيم؛ به مسافران اين اجازه را مي‌دهد تا با سازمان‌هاي مسافرتي مربوطه خود مرتبط بوده و مشکلات زماني خود را در هنگام مذاکرات برطرف کنند اما به رغم تمام اين خدمات به راحتي قادر به تخريب صنعتي همچون صنعت هواپيمايي خواهد بود.
فناوري براي صنعت گردشگري همانند سبدي مملو از اجناس مختلف و گوناگوني است که هيچ ارتباطي به هم نداشته و گاه بر ضد هم اند. براي مثال، فناوري در يک لحظه هم براي گردشگري سودمند است و هم کمترين خدمات را به مشريان و با کسب درآمدي بالا ارائه مي‌دهد. دنياي فناوري سفرهاي هوايي را امن کرده و آن را به وفور رسانده است اما به همان ميزان، زماني آزار دهنده را براي به دست آوردن چنين خدماتي به مسافران تحميل کرده است.
تناقضات موجود در حوزه فناوري باعث شده تا بخش‌هايي از صنعت گردشگري با احتياط بيشتري به اين مقوله نگاه کرده و آنرا به کار گيرند. از سويي در بخش قومي، فناوري مي‌تواند نقش ويژه‌اي را در افزايش ارتباطات و بالابردن امنيت ايفا کند. اما از سويي ديگر اگر فناوري را براي اهدافي ويران‌کننده و خودخواهانه به کار گيرد، در آن صورت گردشگري و مسافرت را به صنعتي منفور در بين مردم تبديل خواهد کرد.
به همين منظور و براي پي بردن به اين موضوع که آيا فناوري براي صنعت گردشگري مفيد است يا مضر، پيشنهادات و راه‌کارهاي گوناگوني ارائه شده است که مي‌توان به برخي از آنها اشاره کرد.
در ابتدا بايد به ياد داشت که صنعت گردشگري براي تقابل و در ارتباط بودن افراد با يکديگر به وجود آمده است. گذشته از امکاناتي که فناوري مي‌تواند يا نمي‌تواند در اختيار افراد قرار دهد بايد دانست که اين حوزه هيچگاه قادر نخواهد بود آن گرما و صميميتي که افراد در يک برخورد دو طرفه کسب مي‌کنند را به آنها عرضه کند
در مرحله دوم، فعالان حوزه گردشگري بايد از تبحر و مهارت پرسنل خود در استفاده مفيد از فناوري اطمينان کافي داشته باشند. فناوري تنها به اندازه‌اي توانايي افراد استفاده کننده آن، مفيد است. در بيشتر موارد مراکز گردشگري از افرادي ناکارآمد و بي‌مهارت در به‌کارگيري تجهيزات و دستگاه‌هاي خود استفاده مي‌کنند که در اين زمان به جاي بهره‌وري مناسب از تکنولوژي و رفع معايب، بر مشکلات خود مي‌افزايند. آموزش و يادگيري تنها را عبور از اين نقصان خواهد بود.
مرحله سوم استفاده هوشمندانه از فناوري است. اگرچه پيشرفته‌ترين رايانه‌ها هم نمي‌توانند احساسات انساني را به افراد عرضه کنند اما استفاده سودمند و بهينه از فناوري مي‌تواند بسياري از مشکلات در حوزه گردشگري را مرتفع کند که در ادامه به برخي از آنها اشاره مي‌کنيم:
صرف وقت: هيچ چيز در صنعت گردشگري بيشتر از اتلاف وقت و زمان، مسافران و مشتريان را عصباني نمي‌کند.استفاده مفيد از رايانه‌ها در خصوص مسائل ساده‌اي همچون چک زمان ورود و خروج يک مسافر از هتل، به ميزان بسيار زيادي در رفع استرس‌ها مفيد بوده و فرصت انجام ديگر کارها را براي مسافران فراهم خواهد آورد.
نظم و ثبات: در يک دنياي چند زبانه وابسته به هم، مشتريان مي‌توانند مهم‌ترين اطلاعات را بدون کوچکترين اشتباهات،گرامري، لغوي و تلفظي دريافت و از آن بهره‌مند شوند.
با توجه به آنچه گفته شد، فناوري درتمام حوزه‌هاي صنعت گردشگري نفوذي گسترده دارد. خواه به دلخواه کاربران آن باشد يا نه. اگر استفاده کنندگان از فناوري هوش و ذکاوت لازم در بهره‌گيري از آن را داشته باشند، رضايت، سريع و صحيح به مقصود رسيدن عايد آنها شده و با بسياري از موارد غير ضروري ديگر که هزينه‌هاي زيادي براي آنها در برخواهند داشت برخورد نخواهند کرد. اما اگر صنعت گردشگري اهميت المان‌هاي انساني را فراموش کند همواره خود را در بوته آزمايش قرار داده و در نتيجه با اشتباهاتي بزرگ مواجه خواهد شد.
زندگی کتابی است ، که بدون سفر یک صفحه آن بیشتر خوانده نمی شود.
(Augustine of Hippo)
