محمد برازنده- شايد به عقيده اغلب گردشگران منطقه طبيعي پترا (petra) اردن، يکي از مناطق زيباي کشورهاي عربي باشد، اما به گفته نمايندگان يونسکو، اردن را ديگر نميتوان مرکز فرهنگي جهان عرب دانست زيرا تنها سه منطقه در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسانده است. در حالي که با برگزاري آخرين اجلاس يونسکو در هشتم ماه ژولاي در کانادا، يمن چهارمين منطقه ميراثي خود را نيز معرفي کرد. طبق آمار به دست آمده هيچ کشور عربي نتوانسته است به اين ميزان دست يابد، اين آمار حتي از کشورهايي چون عراق، اردن، کويت، قطر، عربستان سعودي و امارات متحده نيز بيشتر بوده است. در حال جاضر رقيب يمن، عمان است که همراستا با او، اما شناخته شدهتر از اين کشور در نظر جهانيان قرار گرفته است.
اکنون به مناطق ثبت شده يمن در فهرست ميراث جهاني ميپردازيم:
شهر قديمي و دژ مانند شيبام (shibam) در هادراموت (Hadhramaut) که در سال 1982، تنها دو سال پس از عضويت يمن در سازمان ميراث جهاني، در فهرست يونسکو قرار گرفته است، به خاطر آسمانخراشهاي سر به فلک کشيدهاش که از دل خاک بيرون آمدهاند به "منهتن صحرا" معروف شده است. اين شهر که در محاصره باروهاي دژهاي بلندش قرار دارد در قرن شانزدهم ساخته شده و يکي از قديميترين و بهترين نمونههاي شهري است که همتاي آن در هيچ کجاي جهان ديده نميشود.
شهر باستاني و کهن صنعا، در ارتفاع هفت هزار متري از سطح دريا و با قدمتي بالغ بر 2500 سال، از ديگر ميراث جهاني يمن است که در سال 1986 در فهرست يونسکو قرار گرفته است. ساختمانهاي تاريخي که امروزه چشم بينندگانش را نوازش ميدهد، پيش از زمان شاه ويليام، فاتح کانال انگليس در سال 1066 ساخته شد. صنعا در قرن هفتم يکي از مراکز مهم دنياي اسلام به شمار ميرفت. وجود بيش از 103 مسجد، 14 حمام عمومي سنتي و بالغ بر 6000 خانه قديمي که همگي پيش از قرن يازدهم بنا شدهاند چهرهاي متفاوت به آن داده است. اين شهر به راحتي بازديدکنندگانش را هيپنوتيزم ميکند.
شهر ساحلي زبيد (zabid) که در سواحل درياي احمر واقع شده است در سال 1993 در فهرست ميراث جهاني يونسکو به ثبت رسيد. اين شهر که در فواصل قرنهاي سيزدهم تا پانزدهم ميلادي پايتخت يمن بوده، اکنون خود را به عنوان يکي از مشهورترين مناطق باستاني و تاريخي اين کشور معرفي کرده است. اين شهر طي قرون متمادي به لطف وجود دانشگاههايش نقشي حياتي را در دنياي معاصر خود ايفا ميکرد، دانشگاههايي که مرکز اصلي تعاليم تمام دنياي عرب و اسلام را تشکيل مي دادند. بر طبق نظر برخي از مورخان، علم جبر توسط يکي از دانشمندان نه چندان معروف اين سرزمين به نام الجلادي در اوايل قرن نهم ميلادي وارد مباحث رياضي شد. اما گذشته از تمام موارد، امروز، مشاهده خيل گردشگراني که اين منطقه را محاصره کردهاند نياز به هيچ رياضيداني براي شمرده شدن ندارد.
و سرانجام آخرين عضو ثبت شده در فهرست يونسکو را ميتوان منطقه باستاني سوکوترا ناميد. جايي که به کهکشان اقيانوس هند معروف و در قرن سيزدهم توسط مارکوپولو کشف شده است. چهار جزيره بزرگ و دو جزيره کوچک صخرهاي در نزديک خليج عدن تمام مختصات جغرافيايي اين منطقه باستاني دور افتاده است.
تنوع زيستي، اين منطقه را داراي اهميتي جهاني کرده است. 37 درصد از 827 گونه گياهي، 90 درصد از خزندگان و 95 درصد از مارهاي اين جزيره بينظيرند. اين منطقه دور افتاده با تمام 192 گونه پرندگان و253 گونه مرجانهاي دريايي و 730 گونه ماهي مرجاني و 300 گونه خرچنگهايش به بهشت طبيعت شناسان لقب گرفته است.
اگر چه يونسکو با حمايتهاي خود از سوکوترا باعث ارتقا آن و توليد فرصتهاي جديدي براي ساکنان اين منطقه در سايه گردشگري با ثبات شده، اما رقابتهاي داخلي را نيز به وجود آورده است. نبيل الفکيح، وزير گردشگري يمن ميگويد: اين رقابت براي جمعيت 100 هزار نفري منطقه فوايدي را به دنبال خواهد داشت تا از منابع غني فرهنگي و طبيعي سوکوترا در جهت تبديل کردن آن به يک منطقه پرجاذبه گردشگري استفاده کنند.
سوکوترا که از لحاظ جغرافيايي حدود 20 ميليون سال پيش از شاخ آفريقا جدا شده از لحاظ فرهنگي و طبيعي تبديل به مکاني بينظير در نوع خود شده است. ساکنان اين منطقه سالهاست که خود را با شرايط محيط وفق داده و قبل از آنکه همزيستي با محيط جنبهاي جهاني پيدا کند، با بيابان اخت گرفته بودند. جمعيت عظيم پرندگان و خزندگان و گونههاي مختلف گياهي نيز منظرهاي زيبا و کم نظير را نصيب اين شهر کرده است. اگر چه، از اين منطقه در يادداشتهاي مارکوپولو ياد شده، اما تا به امروز شهر سوکوترا از نظر بسياري از گردشگران پنهان و ناشناس باقي مانده است. تنوع گردشگري طبيعي و فرهنگي اين منطقه به اندازهاي است که ميتواند پذيراي تمام قشرها از خورشيد پرستان گرفته تا عاشقان غواصي باشد.
فيل هاينس، مدير موسسه مسافرتيLive-Travel انگلستان که از سال 2000 تاکنون، تورهاي مسافرتي متعددي را به يمن روانه کرده است ميگويد: شرکت ما به بيش از 100 کشور دنيا تورهاي مسافرتي برپا ميکند اما هيچ کجاب جهان همانند يمن نيست. اين کشور براي طبيعت شناسان اهميت فوقالعادهاي دارد.
براي آنهايي که به غواصي علاقه دارند بيش از 700 گونه از ماهيها و 253 گونه مرجانهاي دريايي سوکوترا ميتواند بهترين زمان تفريحي را براي آنها فراهم کند. آب و هواي معتدل جزيره در تمام سال (بجز در هنگام باد و بارانهاي موسمي) و زلالي آب دريا حال و هوايي رويايي به آن داده است.
از زيباييهاي خدادادي و طبيعي سوکوترا اگر بگذريم، به جملات تسکين آميز مسئولان کشوري يمن در قبال امنيت و آرامش موجود در آن ميرسيم، وزراي کشور و گردشگري يمن به اتفاق بر اين عقيدهاند در تمام مناطق گردشگري يمن امنيت برقرار است. به عقيده آنها هيچگونه محدوديتي براي گردشگران به منظور بازديد از اماکن و مناطق مختلف اين کشور وجود ندارد. تمام مناطق آرام و امن خوانده شدهاند.
با توجه به تمام مطالب گفته شده، کشور يمن با بروخورداري از منابع طبيعي خود و به لطف موهبتي الهي که به رايگان نصيب اين کشور شده، سالها است که پذيراي مسافران و گردشگران بي شماري از سراسر جهان شده است