در بخش نخست اين گزارش ، که به فهرست‌بندي و معرفي شهرهاي باستاني زنده جهان اشاره مي‌کند، نام و ويژگيهاي 10 شهر اول اين فهرست آورده شد که شهر اريحا با قدمتي يازده هزار ساله قديمي‌ترين آنها عنوان شده بود.
آنچه در ادامه مي‌خوانيد ، 10 شهر بعدي اين فهرست است که در ادامه اسامي ذکر شده در گزارش پيش خواهد آمد.
1 - بيت المقدس ، فلسطين اشغالي:
شهر تاريخي و مقدس بيت المقدس در حدود 2800 سال پيش از ميلاد بناشد. اين شهر که سومين شهر مذهبي مسلمانان نيز ناميده مي‌شود در دين يهود نيز از اهميت و قداست بالايي برخوردار است.
مسجد الاقصي ، قبله اول مسلمين جهان، از آثار تاريخي و مذهبي برجسته اين شهر محسوب مي‌شود و درکنار آن مناطق مذهبي ديگري همچون، قبه‌الصخره، ديوار غربي و کليساي مقبره مقدس(کليساي رستاخيز) قرار دارند.
بيت المقدس در طول تاريخ 23 بار به محاصره نيروهاي خارجي درآمد، 52 بار مورد تاخت و تاز قرار گرفت، 44 بار تصرف شد و دوبار به صورت کامل ويران شد.
بزرگي مي‌گويد: بيت المقدس را بايد تاريخ دنياي حاضر ناميد؛ حتي بيشتر، اين شهر به قدمت زمين و آسمان است.
2 - صور، لبنان:
شهر صور، زادگاه زنان افسانه‌اي به نام‌هاي اروپا (Europa)، دختر آژنور پادشاه صور و ديدو(Dido) ، ملکه افسانه‌اي کارتاژ است که به سال 2750 پيش از ميلاد شکل گرفته است .
اين شهر درسال 332 پيش از ميلاد پس از محاصره‌اي هفت ماهه به دست اسکندر مقدوني فتح شد و در سال 64 پيش از ميلاد به عنوان يکي از استا‌ن‌هاي امپراتوري روم درآمد.
امروز، اين شهر به يکي از جاذبه‌هاي توريستي لبنان تشکيل شده و ميدان اسب‌دواني به جاي مانده ازدوره امپراتوري روم آن نيز يکي از چندين ميراث گنجانده شده در فهرست يونسکو مي‌باشد.
در بخشي از انجيل درباره اين شهر آمده است: صور، اين شهر درهم پيچيده که بازرگانانش، شاهزادگان هستند.
3 - اربيل، عراق:
شهر اربيل، با قدمت 5300 ساله خود، از مناطق و شهرهاي باستاني عراق محسوب مي شود که در شمال کرکوک قرار گرفته است. آشورها، پارت‌ها، ساسانيان، اعراب و عثماني‌ها از جمله فاتحان و تصرف‌کنندگان اين شهر در طول تاريخ حيات آن به شمار مي‌روند.
شهر اربيل يکي از توقف‌گاه‌هاي اصلي بازرگانان جاده ابريشم به شمار مي رفت و ارگ باستاني آن با ارتفاع 16 متري خود همچنان نيز آسمان اين شهر را به تصرف خود درآورده است.
4 - کرکوک، عراق:
شهر 4400 ساله کرکوک،ايستاده بر عرفه(Arrapha) پايتخت باستاني آشوري‌ها در 150 مايلي شمال بغداد واقع شده است. بابلي‌ها و مادها، اولين تمدن‌هايي بودند که به اهميت استراتژيک اين شهر پي برده و کنترل آن را به دست گرفتند.
اين شهر که امروز مرکز اصلي پالايشگاه‌هاي نفت عراق محسوب مي‌شود، هنوز هم ويرانه‌هاي ارگ پنج هزار ساله خود را حفظ کرده است.
5 - بلخ، افغانستان:
اعراب نام اين شهر شمالي افغانستان را «مادر شهرها» نام گذشته بودند. اوج شکوفايي بلخ را پيش از برخاستن امپراتوري ايرانيان و مادها، در فاصله سال‌هاي 1900 تا 2500 قبل از ميلاد مي‌دانند. اگرچه بايد تداوم شهرنشيني در آن را از 1500 سال پيش از ميلاد تا به امروز دانست. در حال حاضر نيز، شهر بلخ مرکز صنعت نخ‌ريسي افغانستان به شمار مي‌رود.
6 - آتن، يونان:
شهر آتن، مهد تمدن غرب و زادگاه دموکراسي، 1400 سال پيش از ميلاد شکل گرفت. ميراث باستاني اين شهر تاريخي مملو از بناها و ويرانه‌هاي به جاي مانده از يونانيان، رومي‌ها،امپراتوري بيزانس و عثماني‌ها است که منجر به حضور خيل عظيمي از گردشگران در طول سال شده است.
اسکندر مقدوني مي‌گويد: چه بسيار خطراتي را براي باقي‌گذاردن نامي خوش از آتن، تحمل کردم.
7 - لارناکا، قبرس:
فينيقي‌ها، شهر لارناکا را 3400 پيش بنا کرده آن را سيتيوم نام نهادند . اين شهر امروز به لطف سواحل پوشيده از نخلستان‌هاي خود، شهرتي جهاني پيدا کرده، از مناطق و جاذبه‌هاي متعددي برخوردار است که علاوه بر گردشگران تاريخ دوست، بازديدکنندگان امروزي يا مدرن را نيز به سمت خود مي‌کشاند.
رابرت بايرن درخصوص اين شهر مي‌نويسد: تاريخ در اين شهر، کاملا فرسوده شده است. لارناکا به افراد نوعي حالت بدگواري ذهني مي‌دهد.
8 - طبس، يونان:
شهر طبس که آنرا رقيب اصلي آتن مي‌نامند در حدود 3400 سال پيش تاسيس و تحت فرمان حکومت بوئوتيان بوده و سپس در طول مدت لشگرکشي خشايارشاه به يونان در سال 480 پيش از ميلاد در اختيار وي قرار گرفت.
کاوش‌هاي باستان‌شناسي در اين شهر منجر به بيرون کشيده شدن سکونتگاهي از دوره مسيني‌ها شد که قدمتي به مراتب بيشتر از سابقه خود شهر داشته است.
طبس امروز، چيزي بيشتر از يک شهر بازارچه‌اي کوچک نيست.
9 - کاديز، اسپانيا:
شهر 3100 ساله کاديز، واقع در باريکهاي تنگ پيش آمده در اقيانوس آتلانتيک است که از قرن هجدهم تاکنون مرکز نيروي دريايي اسپانيا به شمار مي‌رود.
اين شهر در ابتدا، توقف‌گاه تجاري کوچک فينيقي‌ها بود که بعدها پس از توسعه پيدا کردن همچون ديگر قلمروهاي فينيقي‌ها سقوط کرده و در حدود سال 500 پيش از ميلاد به تصرف کارتا‍ژها درآده و به پايگاهي براي هانيبال در زمان پيروزي بر ايبريا تبديل شد.
رومي‌ها و اقوام مورت (Moorish) مالکان بعدي اين سرزمين، پيش از تجربه رنسانس عصر کاوش بودند.
10 - واراناسي، هند:
شهر واراناسي که به آن بنارس هم مي‌گويند،هزار سال پيش از ميلاد در کرانه باختري رودخانه گنگز شکل گرفت و تا به امروز يکي از شهرهاي مهم هندوها و بودايي‌هاي هند به شمار مي‌رود. براساس اساطير اين سرزمين لرد شيوا، پنج هزار سال پيش آن را بنا کرد اما براساس مدارک موجود سابقه شکل‌گيري اين شهر سه‌هزار سال است.
مارک تواين مي‌گويد : بنارس قديمي‌تر از تاريخ، سنت و حتي افسانه است و شايد دوبرابر قديمي‌تر از همه آنها .
محمد برازنده
