شهر قیصریه (به ترکی استانبولی: kayseri) با جمعیت 1250000 نفر مرکز استان قیصریه ترکیه می‌باشد. این شهر در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرق آنکارا و از نظر جغرفیایی در مرکز ترکیه واقع شده‌است. شهر قیصریه با جمعیتی در حدود بیش از یک میلیون نفر در دامنه کوه ارجیس – دومین کوه مرتفع ترکیه – قرار دارد که در حال حاضر یکی از شهرهای صنعتی مهم ترکیه به شمار می رود. به سبب دور بودن این شهر از دریا ، غالب مردم به تجارت روی آورده اند و پیشرفت قابل ملاحظه ای هم در این زمینه داشته اند، تا آنجا که شرکت های اقتصادی بزرگ ترکیه مانند بللونا و استکبال متعلق به این شهر است. البته موفقیت مردم قیصریه صرفا از حیث اقتصادی نیست و از لحاظ سیاسی هم توانسته اند شخص اول کشورشان عبدالله گل را از شهر خودشان داشته باشند.
این شهر زادگاه معمار سینان ، معمار برجسته ترک در دوره عثمانی های می باشد که بزرگترین اثر معماری وی مسجد سلیمیه در ادیرنه می باشد. این شهر دارای دو دانشگاه دولتی بنام های دانشگاه ارجیس و دانشگاه عبدالله گل و یک دانشگاه خصوصی بنام ملکشاه می باشد.
از آثار تاریخی این شهر: قلعه معروف در مرکز شهر از بازمانده های امپراتوری روم شرقی، مسجد ، حمام و دانشکده طب و موزه تاریخی طب دانشگاه ارجیس ، را مشاهده کرده می توانیم. یکی از بناهای مهم عصر سلجوقی در قیصریه دانشکده طب گوهر نصیبه است که حالا به موزه تاریخی طب گوهر نصیبه در مرکز پارک معمار سینان واقع شده است. این موزه در واقع بخشی از ساختمان دانشکده طب است که در دوره سلجوقی “بیمارستان گوهر نصیبه” نام داشت.
از حیث شهرسازی ، قیصریه یکی از شهرهای زیبای ترکیه به حساب می آید. خیابان های پهن ، درختکاری گسترده و نیز ساخت آپارتمان های بزرگ و زیبا، در نگاه اول توجه هر مسافری را به خود جلب می کند. در این شهر به ندرت خانه ویلایی دیده شده و عموما به شکل آپارتمانی اعمار شده است.
قیصریه شهری است متعلق به امپراتوری روم شرقی (بیزانس) و سلجوقیان آناطولی که در کنار شهرهایی سیواس، نیو شهیر، نیعده، کرشهیر، آدانا، یوزگات و قهرمان ماراش از مراکز اصلی تمدنی این دولت به شمار می آید .
این شهر از روزگاران قدیم سرپا بوده است و آثاری از تمدن هیت ها و بعد از آن رومی های بیزانس و سپس دوره عثمانی در اینجا دیده می شود. قزوینی در آثار البلاد در باره قیصریه نوشته است: «شهر بزرگی در بلاد روم است که سلطان روم آن را از سنگ ساخته است. مردمان زیاد و عمارات فراوانی دارد و اکنون هم پایتخت سلجوقیان است. همچنین در قیصریه مزار معروف محمد بن حنفیه پسر حضرت على بن ابیطالب واقع شده است.
قبر شیخ برهان الدین و مزار او که در سال 1234 ساخته شده است و گفته اند که وی استاد مولانا است و مزار او اکنون زیارتگاه مردم است.
در بخش مرکزی شهر دیوارهای قلعه در اکثر جاها باقی مانده است. لابلای آنها مساجد کهنه و کاروانسراهایی دیده می شود که همچنان قابل استفاده است. میدان اصلی شهر، میدان جمهوریت است با مجسمه آتاتورک در میان آن، که به نوعی تداعی گر مرکز شهر است. مسجد بزرگ، مناره یا برج ساعت و برخی از بناهای جدید نیز در کنار آن وجود دارد.
ساکنان این شهر پیش از اسلام مسیحی بودند و کلیساهای فراوانی داشتند. بعد از اسلام، این منطقه را نیز مسلمانان گرفتند و در سال 1071 میلادی پس از نبردی به سرزمین ترکان سلجوقی پیوست. پس از سلجوقیان مدتی دولت ذوالقدرها در این ناحیه برپا بود تا آن که به دست عثمانی ها افتاد.
یکی از زیباترین بناهایی داخل مجموعه قلعه کاروانسرای وزیرخان است که توسط داماد ابراهیم پاشا در سال 1727 تأسیس شده و تنها کاروانسرای داخل قیصریه قدیم است. پدیده جالب دیگر قلعه بازار سرپوشیده بزرگ و تو در تویی است که در سال 1859 توسط مردم قیصریه درست شده و بالغ بر پانصد دکان دارد. این قسمت شبیه بازارهای سرپوشیده ای است که شبیه آن در استانبول هم وجود دارد.
