هر کسي که حتي يک داستان خوانده باشد، احتمالا لحظه‌اي را تجربه کرده که در آن با بستن چشمان خود به مکان يا موقعيتي که نويسنده به آن پرداخته، نگريسته و آن را در ذهن خود مجسم کرده است. همواره اين سوال مطرح است که مکان‌هاي اسم برده شده در داستان‌ها تخيلي هستند يا نقشي واقعي در زندگي کاري يا خصوصي نويسندگان داشته‌اند. پس لازم است براي رسيدن به پاسخ اين سوالات به جاي گذاردن تعطيلات در کنار سواحل دريا، مسيري جديد را به سوي شهرهايي برگزينيم که زماني ميزبان نويسندگان بزرگي چون شکسپير، چارلز ديکنز و ارنست همينگوي بوده‌اند. در چنين شهرهايي است که يک خواننده رمان‌هاي برجسته جهان، رابطه‌اي نزديک را با آنچه که مي‌بيند و آنچه را که پيشتر خوانده است بر قرار مي‌کند.
آنچه که مي‌خوانيد مجموعه‌اي از 10 شهر برتر ادبي جهان است که توسط سايت Tourism-Review.com تا حدودي اطلاعاتي جامع از زادگاه و محل زندگي بزرگترين نويسندگان را در اختيار خوانندگان قرار مي‌دهد.
لندن، انگلستان:
پايتخت انگلستان را مرکز ادبيات جهان مي‌شناسند. بسياري از نويسندگان مشهور جهان يا در اين شهر زاده شده‌اند يا بخشي از عمر خود را درآن سپري کرده‌اند و يا حتي از نام اين شهر در رمان‌ها و داستان‌هاي خود اسم برده‌اند. امروزه نيز اين شهر به لطف برخورداري از چنين گذشته با شکوهي ميزبان علاقمندان زيادي است. براي مثال دوستداران چالز ديکنز از خانه او که در حال حاضر به موزه‌اي تبديل شده است، ديدن کرده و يا علاقه‌مندان به داستان‌هاي پليسي سر آرتور کانن دايل، از مکان‌هايي بازديد مي‌کنند که شرلوک هلمز، کارآگاه معروف داستان‌هاي پليسي در آن زندگي کرده و يا حتي در آن به بازرسي پرداخته است. خانه معروف اين کارآگاه مشهور در خيابان بيکر، يکي ديگر از جاذبه‌هاي توريستي شهر محسوب مي‌شود. جئوفري کوسر و جان کينز دو تن ديگر از ساکنان مشهور لندن به شمار مي‌روند.
استراتفورد اپان اوون، انگلستان:
شکسپير را بيشتر مردم مي‌شناسند. اين نويسنده و بازيگر مشهور در شهر استراتفورد اپان اوون، شهري که امروز با برخورداري بيش از سه ميليون گردشگر خارجي، يکي از پر بيننده‌ترين مقصدهاي گردشگري ادبي جهان است، به دنيا آمد. علاقمندان مي توانند در اين شهر خانه پدري شکسپير، موزه، سالن تئاتر و ديگر چيزهاي منتسب به او را از نزديک مشاهده کنند. تمام اين جاذبه‌ها از شهر استراتفورد مکاني دوست داشتني براي مشتاقان ادبيات کلاسيک اروپا ساخته است.
ادينبورگ، اسکاتلند:
از بزرگان ادبيات کلاسيک جهان، سر آرتور کانن دايل، سر والتراسکات يا رابرت لويس استيونسن، در اين شهر زندگي کرده و به خلق آثار خود پرداخته‌اند. امروز نيز اين شهر سمبل ادبي خاص خود را پيدا کرده است. جي. کي. رولينگ، خالق داستان‌هاي هري پاتر، ساکن ادينبورگ است. براي ديدن و آشنا شدن با تمام اين غول‌هاي ادبي جهان نيازي به جستجوي طولاني مدت نيست. موزه نويسندگان شهر ادينبورگ، مرجعي کامل از تمام نويسندگان، شاعران و هنرمندان اين منطقه به شمار مي‌رود، از اين رو است که اين شهر به عنوان اولين شهر ادبي جهان در فهرست يونسکو به ثبت رسيده است.
دوبلين، ايرلند جنوبي:
ايرلند جنوبي و مخصوصاً پايتخت آن دوبلين، همواره منشا نوآوري بوده‌اند. تنها نگاهي به کتاب‌هاي "دوبليني‌‌ها" و "اوليسه" اثر نويسنده معروف ايرلندي جيمز جويس، ثابت کننده اين مدعا است. ساموئل بکت نويسنده معروف قرن بيستم اين کشور نيز با آثار درام پوچ گراي خود، نشانه‌هاي جديدي در ادبيات جهان برجاي گذاشته است. موزه نويسندگان دوبلين و کتابخانه ملي ايرلند از جمله مراکز تفريحي و گردشگري ادبي اين کشور محسوب مي‌شوند که اطلاعات کاملي از ادبيات نوين اين کشور را براي بازديدکنندگان به تصوير مي‌کشند.
نيويورک، آمريکا:
جاي شگفتي است که شهري به عظمت نيويورک (سيب بزرگ) نشاني از بزرگان ادبي جهان را در خود جاي نداده است. اين شهر براي مدت کوتاهي مرکز فعاليت نويسندگان معروف جنبش ادبي جوانان يا استقلال طلبان (beat generation) همچون جک کرواک يا آلن گينسرک بوده است. اما بازديدکنندگان و دوستداران ادبيات نوين، اين شهر را به دليل انقلاب ادبي قرن بيستم آن مي‌شناسند. انقلابي که به رنسانس هارلم شهرت يافته و منشا بروز استعدادهاي ادبي و نويسندگاني آفريقايي- آمريکايي همچون زورا نيل هارستون يا لانگستون هيوز شد.
کنکورد، ماساچوست، آمريکا:
اگر چه اين شهر با جمعيت 20 هزار نفري خود، به شهري کوچک شبيه است اما نقش برجسته‌اي در تاريخ ادبيات آمريکا ايفا کرده است. رالف والدو امرسون و ناتانيل هاوثرن، از نويسندگان مشهور دهه‌هاي ابتدايي 1800 در اين شهر زندگي مي‌کرده‌اند. مجسمه‌هاي اين نويسندگان در اماکن عمومي اين شهر تبديل به جاذبه اصلي گردشگران و علاقمندان به تاريخ ادبيات آمريکا شده است.
پاريس، فرانسه:
اين شهر به اندازه قدمت شکل گيري خود، سابقه‌اي ادبي در اروپا و جهان دارد شهري که خواستگاه نويسندگان بي شماري از نقاط دور و نزديک جهان بوده و مهد شکل گيري آثار ادبي فراواني بوده است. آثار ادبي اين شهر با روي کار آمدن بزرگاني همچون ولتر، ويکتورهوگو، الکساندر دوما و هونور دو بالزاک به اوج رسيد و پايان آن همراه با ورود نويسندگاني امريکايي همچون گرترود استين، ارنست همينگوي و فرانسيس اسکات فيتزجرالد بود که براي نشر آزادي‌هاي فردي و مذهبي پا به اين عرصه گذاشته بودند. هنوز هم مي‌توان نشانه‌هايي از وجود ادبيات رمانتيک دهه‌هاي اوليه قرن نوزدهم را در جاي جاي آن مشاهده کرد.
سانفرانسيسکو، کاليفرنيا، آمريکا:
اين شهر نيز همچون نيويورک ارتباطي نزديک با نسل جديد ادبي آمريکا داشته است. بزرگان اين جنبش پس از ترک نيويورک، مرکز فعاليت‌هاي خود را در اين شهر بنا کرده و طرفداران بي شماري را از سراسر کشور به سوي خود کشاندند. امروزه اماکني که نويسندگان بزرگ جنبش استقلال طلب دهه 50 و 60 آمريکا وقت خود را به سخنراني براي طرفداران و حتي صرف قهوه مي گذراندند، به مرکز تجمع بسياري از علاقمندان درآمده و چهره‌اي متفاوت به شهر داده است.
رم، ايتاليا:
رم از ديرباز زادگاه و خانه مشهورترين نويسندگان و فلاسفه تاريخ باستان بوده است. افرادي که تاثيري چشمگير در هنر اروپا و بالا بردن درک بشري داشته‌اند. ويرجيل، خالق آنئيد يکي از آنها است. نويسندگان معاصر اين شهر همچون پرسي شلي و همسرش مري شلي که با الهام از ادبيات زيباي باستان آثاري خارق العاده خلق کرده‌اند نيز ديگر مشاهير ادبي رم به شمار مي روند. اگر چه جاذبه‌هاي به جاي مانده از شکوه و قدرت روم باستان، شهرتي بيشتر در اذهان گردشگران دارد اما بازديد از ميراث ادبي رم نيز مطمئنا خالي از لطف نيست.
سنت پترزبورگ، روسيه:
رمان‌هايي بسيار طولاني مشتمل بر شخصيت‌هاي فراوان و داستان پيچيده، ادبيات روسيه را در بين ساير مکتب‌هاي ادبي زبانزد کرده است. رمان‌هايي که از زمان انتشار تا کنون عامل اصلي ترس و وحشت در ميان تمام محصلان اروپايي بوده است. در اين بين بسياري از بزرگان اين مکتب ادبي همچون لئوتولستوي، آنتوان چخوف، الکساندر پوشکين و فئودور داستايوسکي در شهر سنت پترزبورگ زاده شده يا زندگي کرده‌اند. امروزه يادبودهاي متعددي از اين نويسندگان در اين شهر ميزبان حضور بازديدکنندکان است. براي مثال موزه مخصوص داستايوسکي که در آپارتمان شخصي وي شکل گرفته به نمايش آثاري از دوره‌هاي مختلف زندگي و کار وي پرداخته و تازمان مرگ او را نيز به تصوير کشيده است
محمد برازنده
