فرهنگ صحیح خوردن در ترکیه بسیار جدی گرفته میشود. اعضای خانواده نمی توانند تصور کنند که وقتی بقیه افراد در خانه هستند به تنهایی غذا بخورند، به یخچال حمله ور شوند یا در راه چیزی بخورند. معمول است که در ترکیه روزی سه وعده غذای کامل صرف شود. صبحانه یا ’ قهوالتی‘ ( به معنی زیر قهوه) اصولاً شامل نان، پنیر ، زیتون سیاه و چای می باشد. بعد نهار و بالاخره شام.
شام زمانی آغاز می شود که همه افراد خانواده دور هم جمع شوند و در مورد وقایع روز دور یک میز با هم به صحبت بپردازند. در این وعده از غذا معمولا سه و یا بیشتر، از انواع غذا در روی میز موجود است که به ترتیب خورده می شوند. این نوع غذاها معمولا با سالاد همراه هستند. در تابستان، شام را حدود ساعت 8 سرو می کنند. خویشاوندان نزدیک، دوستان صمیمی یا همسایگان ممکن است بطور سرزده برای شام به خانه دوستان خود بروند و یا اینکه دیگران را برای شام به خانه خود دعوت کنند. لیست غذا بستگی به سرو دسرهای همراه آن دارد. در حالت اول، میهمانان انواع دسرها را که گاهی روی میز ، گاهی روی بالکن و گاهی در باغ قرار مگیرند را در جلوی خود می بینند. عرف بر این است که غذای اصلی را معمولا چندین ساعت بعد از پیش غذاها سرو می کنند. شام با سوپ آغاز می شود و به دنبال آن نوبت به میل خوراک گوشت و سبزیجات اصلی می رسد که با سالاد همراه است. سپس غذاهای طبخ شده با روغن زیتون مثل دلمه سرو می شود و بعد دسر و سپس میوه مصرف می گردد. در حالی که میز را تمیز می کنند، میهمانان به اتاق نشیمن میروند تا چای و قهوه ترک بنوشند.
زنان برای چای بعد از ظهر در زمان های معینی (به نام دوره های 7 – 17 روزه ) با دوستان زمان مدرسه و همسایگان خود در یک جا جمع می شوند. این موقعیت های ایجاد شده با حداقل دوازده نوع کیک، شیرینی، خوراک های انگشتی و بورک که توسط میزبان مهیا می شود همراه است. هدف اجتماعی از این تجمع ها غیبت و تقسیم تجربیات زندگی اجتماعی و خصوصی بین دوستان می باشد . طبیعتاً یکی از اعمال بسیار مهم در شناساندن غذا ، تبلیغ دستور پخت آن می باشد. هنگامی که زنان در مورد ابتکارات و شیوه های آشپزی خود با هم مشورت می کنند تبادلات زیادی نیز صورت می گیرد. باید تا کنون برای شما مشخص شده باشد که مفهوم ’ هر چه در دیگ پیدا شود‘ ، وآژه ای است که کاملاً با ترک ها بیگانه است.
در ترکیه مسئولیت تامین خوراک بر عهده میزبان است که در مقابل نیز انتظار همین رفتار را از طرف مقابل دارد. در دو حالت اندیشه میزبان چندان مثمر ثمر نخواهد بود. یکی، زمانی است که همسایه ها در درست کردن غذای فراوان زمستانی مثل ’ترهاما‘، سوپ گوجه خشک شده و ماست یا ماکارونی به یکدیگر کمک می کنند. و دیگری وقتی است که افراد فامیل دور هم جمع شده و سفری به حاشیه شهر می کنند.در این دو حالت تنظیمات از پیش صورت می گیرد و تعیین می شود که چه کسی دلمه، کوفته، سالاد و پلو پخته و چه کسی گوشت، نوشیدنی و میوه را تامین نماید. منقل،گلیم، تخت سفری، بالش،آلات موسیقی مثل ساز، عود و یا ویولون و سماور نیز برای آن سفر آماده می شوند. مقایسه پیک نیک با این گونه سفرها کم لطفی است. به این گونه سفرها معمولاً ’ربودن روز از سرنوشت‘ می گویند.
کوچوکسو، کلامیش و حیبلی در استانبول بر اساس انواع قصیده ها مقصد معمول این گونه سفرها می باشد. دیگر مکان های خاطره انگیز شامل تاکستان های مرام در قونیه، دریاچه هزر در الازیغ و بز جاده در سواحل چانا کاله می باشد. فستیوال بهاره پنجم مه ( هدیر یللز) بزرگداشت دو دیس، خضیر و الیاس ( نماینده ابدیت و فراوانی) است که شروع فصل خوشی ها ( صفا) را با ترانه سرایی، شعر و طبیعتاً غذای خوب نشان می دهد. صفای مشابه را میتوان در سفر هفتگی که به حمام ترکی میشود برد.
در گذشته غذای آماده شده از روز قبل را در ز ین اسب ها در کنار لباس تمیز و صابون های معطر قرار داده بعد از سپری کردن صبح در حوضچه های مرمری و دالان بخار، برای استراحت به نیمکت ها چوبی می رفتند تا پیش از رفتن به خانه غذایی بخورند وخشک شوند. امروزه این مراسم مفرح تقریباً با حرکت به سوی مدر نیته نابود شده است. علیرغم اینکه مردم هنوز سعی می کنند حداقل یک روز در سال را برای این کار اختصاص دهند معمولا در این هیاهو این سرنوشت است که پیروز می شود. بسته بندی کردن غذا برای سفر امری است سنتی که باعث شده امروزه نیز مادران در طی سفرهای خود مقداری کوفته. دلمه و یا بورک را برای سفر های هوائی بسته بندی کنند که این باعث تعجب مسافران و رنجش مهمانداران نیز می شود. اما جداً با توجه به کیفیت غذای هواپیما چه کسی می تواند آنها را برای این کارشان ملامت کند؟
در ترکیه عروسی ها، ختنه سران ها و تعطیلات را با ضیافت جشن می گیرند. در جشن های عروسی در شهر قونیه، غذایی در هفت مرحله برای مهمانان سرو می شود. در یک جشن عروسی سنتی ، غذا با سوپ شروع شده و به دنبال آن پلو و گوشت بر یان، دلمه گوشت و برنج زعفرانی سرو میشود. بورک را پیش از دسر دوم که اصولاًحلوای سمولینا می باشد سرو می کنند. غذا با طپخ بامیه پخته شده با گوجه، پیاز، ، کره به همراه آبلیموی فراوان، به پایان می رسد. این جشن عروسی در آنتالیا نیز با تغییرات اندکی متداول است. صبح بعد از عروسی، خانواده داماد سینی های باقلوا را برای خانواده عروس می برد.
طی تعطیلات، مردم باید به تمامی دوستان خود در شهر سر بزنند که این دیدارها به سرعت جواب داده می شوند. این خانه به خانه رفتن سه تا چهار روز طول می کشد و باید غذای کافی آماده و کنار گذاشته شود تا برای این مدت کمبود غذا حس نشود. طی تعطیلات، آشپزخانه ها و آبدارخانه ها مملو از بورک، دلمه کدو، پودینگ و دسر هایی است که بدون اینکه زمان زیادی بخواهد حاضر شده و روی میز ها قرار می گیرد. مرگ نیز موقعیتی برای آشپزی کردن و تقسیم غذا میباشد. در این مواقع، همسایگان تا روز سوم بعد از مرگ، غذاهای آماده شده خود را به در منزل داغدیده می فرستند.
تنها غذایی که خانواده مرحوم می پزد حلوا می باشد که برای همسایگان فرستاده می شود و با آن از میهمانان پذیرایی می کنند. در برخی نواحی مرسوم است که دوست نزدیک مرحوم حلوا را آماده کند و خاطرات و وقایع جالب را بازگو کند.در این کار فرد اول ملاقه را به نفر بعد می سپارد و او هم در حالی که حلوا را به هم میزند به ذکر خاطره ها می پردازد. معمولاً حلوا زمانی آماده است که تمام افراد حاضر در اتاق از فرصت سخنرانی خود استفاده کرده باشند. این مراسم بسیار ساده سبب می شود که مردم از اوقات خوش خود با آن مرحوم حرف بزنند و برای لحظه ای غم خود را فراموش کنند و پیوند های بین خود را مستحکم نمایند.