دنياي اقتصاد/ تنوع اقليمي و به تبع آن گوناگوني‌هاي فرهنگي و زباني، امکان ويژه‌اي است که جغرافياي وسيع ايران پيش پاي صنعت گردشگري آن گذاشته است؛ فرصتي که نه تنها به درستي قدر دانسته نشده که به سبب کم‌توجهي‌ها و بي‌مهري‌هاي متوليان اين امر در اين سال‌ها، آسيب هم ديده است.
اما حال با نگاه و رويکرد تازه‌اي که در سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري شکل گرفته، اميدها بار ديگر در ميان فعالان اين صنعت زنده شده و همه، چشم انتظار شکل‌گيري اتفاقات تازه و سازنده در اين حوزه‌اند. بر همين اساس برنامه‌هاي کلان و نيز جزئيات اجرايي هر يک از طرح‌هايي که اين سازمان تدوين کرده و در دستور کار خود قرار داده، به شدت توسط دست‌اندرکاران صنعت گردشگري پيگيري و بر تصميم‌گيري‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي آنان اثر مستقيم خواهد داشت.
يکي از مهم‌ترين برنامه‌هاي کلان اين سازمان توسعه و رونق گردشگري داخلي است؛ و دو اصل مهم که براي تحقق اين هدف لازم است مورد توجه قرار گيرد، توزيع زماني و مکاني سفرها است؛ در واقع اين موارد در قالب طرح ساماندهي تعطيلات و توزيع مکاني سفر در مناطق کمتر شناخته‌شده و کمتر توسعه‌يافته از لحاظ گردشگري مطرح شده و مورد بحث است.
فراهم آوردن زيرساخت‌هاي مناسب براي جذب گردشگر ضمن آنکه از تراکم سفرها به تعداد محدودي از مناطق مي‌کاهد و آسيب‌هايي را که سيل جمعيت مسافر به منابع طبيعي و تاريخي مي‌تواند وارد کند، کاهش مي‌دهد؛ دامنه گردش منابع پولي را که از اين رهگذر جابه‌جا مي‌شود، وسعت مي‌بخشد و امکان توسعه را براي مناطق محروم‌تر و کمتر توسعه‌يافته فراهم مي‌کند.
چرا ايلام؟
استان ايلام ، يک نمونه از مناطقي است که با داشتن جاذبه‌هاي گردشگري فراوان و منحصربه‌فرد، کمتر به آن توجه شده است. معاون گردشگري استان ايلام ، با بيان اين نکته که استان‌هايي همچون شيراز و اصفهان در زمينه ورود و توان پذيرش گردشگر اشباع شده‌اند، گفت: ايلام، استاني با مناطق و مناظر بکر و ناشناخته است و ظرفيت‌هاي بالايي براي طبيعت‌گردي، گردشگري مذهبي، تاريخي، جنگ و سلامت دارد. علي قاسم‌پور، همچنين به برشماري جاذبه‌هاي چند شهر مهم استان پرداخت و ادامه داد: دره شهر يکي از شهرهاي استان است با آثاري از دوره ساساني و اسلامي همچون چهارطاقي‌هاي دوره ساسانيان و تنگ بهرام چوبين و همين‌طور ساختمان‌هايي متعلق به دوره معاصر؛ و نيز مناطق زيباي ارتفاعات کبيرکوه و آسياب‌هاي آبي. در حوزه بدره، روستاي گردشگري کلان با داشتن جنگل، دهکده توريستي سلامت و کشتزارهاي برنج، بسيار ديدني است و در حال حاضر در اين شهر کمپ‌هاي گردشگري ايجاد شده و بخش خصوصي نيز اقدام به تاسيس سفره‌خانه‌هاي سنتي در اين منطقه کرده است.
وي از ديگر مناطق گردشگري استان به آثار باستاني دوره ساساني و چشمه‌هاي دوقلو در شهرستان آبدانان و چشمه قير، غار خفاش، تپه علي کش که قدمتش به بيش از 10 هزار سال پيش از ميلاد برمي‌گردد و چشمه‌هاي آبگرم با خاصيت درماني در دهلران اشاره کرد که در حال حاضر به بخش خصوصي واگذار شده است. به گفته قاسم‌پور، ايلام نيز به عنوان مرکز استان با داشتن موزه‌هاي مردم‌شناسي و کشاورزي و مراکز جنگلي زيبا مثل تنگ ارغوان و چغاسبز و نيز تنگه سازمان در سيروان که معاون گردشگري در سفر به اين نقطه آن را يکي از جاذبه‌هاي گردشگري منحصربه‌فرد در جهان دانست، مي‌تواند گردشگران زيادي را به استان جذب کند.
چالشي به نام «اقامت»
استان ايلام 10 هتل و 8 مهمان‌پذير دارد که روي هم رفته امکان اسکان هزار مسافر فراهم مي‌شود؛ گرچه به گفته قاسم‌پور با احتساب ظرفيت اسکان مدارس، خوابگاه ادارات، دانشگاه‌ها، چادرها و کمپ‌ها اين تعداد به 70 هزار نفر در هر شب نيز مي‌رسد.
معاون گردشگري ايلام با اعلام اينکه ضريب اشغال مراکز اقامتي استان از 75 درصد به بالا است، گفت: به‌خاطر هم‌مرزي ايلام با عراق، هر شب همه 100 خانه‌مسافري که در شهر مهران داريم پر مي‌شوند و اين شهر هرشب ميزبان 3 تا 4هزار مسافر عراقي است؛ که اين امر نشان از ظرفيت و نياز بالاي ايلام براي توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري دارد. وي با بيان اينکه ايلام در حوزه نفتي، استان دوم در سطح کشور است و از اين رو شرکت‌هاي داخلي و خارجي زيادي براي سرمايه‌گذاري به اين استان مي‌آيند، خاطرنشان کرد: ايلام به هتل‌هاي 4و 5 ستاره نياز دارد. در اين راستا تاکنون 8 سرمايه‌گذار بخش خصوصي براي ساخت هتل ابراز تمايل کرده‌اند و ما در حال بررسي توان مالي و کاري اين متقاضيان هستيم و همچنين توجيه اقتصادي اين طرح‌ها را مطالعه مي‌کنيم. اما با اين‌همه براي اينکه ايلام به جايگاه حقيقي خود در نقشه گردشگري کشور برسد نيازمند هدايت سرمايه‌گذاران براي سرمايه‌گذاري در اين خطه هستيم؛ و براي اين مهم لازم است که علاوه‌بر افزايش اعتبارات سازماني در استان، امکان بهره‌مندي از تسهيلات ويژه با سود کمتر و نيز معافيت‌هاي مالياتي براي سرمايه‌گذاران بخش خصوصي فراهم شود. قاسم‌پور در خصوص اقدامات سازمان ميراث فرهنگي جهت توسعه گردشگري اين استان تصريح کرد: اکنون با کمک سازمان و در تمام مناطق مختلف اقدام به ايجاد کمپ اقامتي کرده‌ايم و براي معرفي ايلام به عنوان يک مقصد درخور براي گردشگران، هم از طريق استانداري و هم از طريق سازمان، برنامه‌هايي را به صورت منسجم دنبال مي‌کنيم؛ از جمله اينکه با دفاتر و آژانس‌هاي داخلي و خارجي در ارتباط هستيم. معاون گردشگري اداره ميراث فرهنگي ايلام ضمن اينکه اصلي‌ترين مشکل ايلام در ارتباط با جذب گردشگر را مربوط به مساله اقامت دانست، تصريح کرد: خوشبختانه در ايام نوروز94 از طريق مدارس و شهرداري و نيز برپايي کمپ‌هاي گردشگري، سعي داريم اين مشکل را به حداقل برسانيم و امکان اقامت را در همه جاي استان فراهم کنيم.
برنامه‌هاي نوروزي
اين مقام مسوول همچنين برپايي بازارچه‌ها و نمايشگاه‌هاي صنايع دستي، جشنواره‌هاي موسيقي و برپايي چادرهاي عشايري و پذيرايي به رسم سنتي را از طرح‌هاي ويژه سازمان در تعطيلات عيد نوروز عنوان کرد و از ارائه برنامه‌هاي متنوع از جمله گردشگري هوايي با هواپيماهاي 2 نفره نيز خبر داد.
قاسم‌پور با تاکيد بر اينکه مسافران با اطمينان خاطر از امنيت حاکم بر مناطق مختلف ايلام مي‌توانند از مواهب طبيعي اين استان بهره‌مند شوند، تصريح کرد: گردشگران مي‌توانند چادرهاي خود را در مجاورت چادرهاي عشايري ساکنان استان که هر سال از 25 اسفند ماه با رفتن به دامنه کوه‌ها به استقبال جشن‌هاي نوروزي مي‌روند، برپا کنند و مطمئن باشند که امنيت کامل برقرار است و نيازي به حضور نيروهاي انتظامي هم نيست.
معاون گردشگري ايلام افزود: همچنين براي هرچه بيشتر ديده شدن ايلام، برگزاري چندين جشنواره به مناسبت‌هاي مختلف را در نظر گرفته‌ايم؛ از جمله جشنواره آواهاي عشاير زاگرسي در ارديبهشت، جشنواره برداشت زردآلو در مردادماه، جشنواره روز استان در تير و جشنواره برداشت برنج عنبربو در مهر ماه.
وي در پايان با روشن دانستن آينده گردشگري ايلام، از برنامه‌هاي آتي اين استان در موضوع توريسم خبر داد و گفت: در زمينه رونق توريسم در اين مدت کوتاه اقدامات خوبي صورت گرفته و قرار است توجه ويژه‌اي به گردشگران عراقي داشته باشيم؛ ازجمله اينکه مي‌خواهيم مسافران عراقي را که غالبا به‌صورت انفرادي به ايران سفر مي‌کنند، در قالب تور ساماندهي و مسيرهاي گردشگري مشخصي را براي آنها تعريف کنيم؛ همچنين به دنبال طراحي برنامه‌هايي براي افزايش طول مدت اقامت آنها در ايران هستيم.
ايجاد تحرک در بخش گردشگري استان‌هايي که تاکنون کمتر مورد توجه بوده‌اند، در ميان‌مدت با تنوع‌بخشي به مقاصد گردشگري و گسترش دامنه انتخاب گردشگران، نقشه گردشگري کشور را تغيير مي‌دهد و در نهايت امکان توسعه فرهنگي و اقتصادي چنين مناطقي را فراهم مي‌کند. اتفاقي که اگر طبق وعده‌هاي داده شده مسوولان در اين زمينه به وقوع بپيوندد، گامي جدي در تحقق اهداف مقررشده در برنامه ششم توسعه در قالب طرح‌هاي مربوط به ارتقاي جايگاه و سهم صنعت گردشگري در درآمدهاي غيرنفتي خواهد بود.
